Myślisz o zawodzie tłumacza przysięgłego? To doskonały pomysł. Zawód ten oznacza prestiż i dobre zarobki. Jednak osoba, która myśli o karierze w tym zawodzie musi wiedzieć o nim coś więcej. Zawód ten to nie tylko prestiż, ale też i obowiązki. Jakie są obowiązki tłumacza przysięgłego? Z czego one wynikają? Co każdy tłumacz musi o nich wiedzieć? Oto kilka słów o obowiązkach tłumacza przysięgłego.
Prawa i obowiązki tłumacza
Zawód tłumacza przysięgłego jest wyjątkowy. I nie tylko mamy na myśli to, że aby uzyskać uprawnienia do wykonywania go, trzeba spełnić wiele wymagań. To o wiele więcej. Chcesz wiedzieć więcej? Otóż, zasady wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego regulowane są bowiem przez prawo. Być może niewiele osób o tym wie. Zasady wykonywania zawodu reguluje ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego. A konkretnie informacje te znajdziemy w jej rozdziale 3. To z niego wynikają prawa i obowiązki tłumacza przysięgłego. Zacznijmy jednak od uprawnień. Zgodnie z art. 13 tej ustawy taki tłumacz ma prawo do wykonywania oraz poświadczania tłumaczeń zarówno na język polski jak i na język obcy. Tłumacz przysięgły ma również prawo do uwierzytelniania tłumaczeń sporządzonych przez inne osoby. Ale to nie wszystko. Tłumacz przysięgły może również sporządzać poświadczone odpisy pism oraz wykonywać przekład pisemny i tłumaczenia ustne. Czy to wszystkie uprawnienia? Oczywiście, że nie. Są to te najważniejsze, wynikające wprost z ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego.
Najważniejsze obowiązki tłumacza
Do czego zobowiązany jest tłumacz przysięgły? Mówi o tym art. 14 ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego. Zgodnie z nim tłumacz przysięgły jest obowiązany do zachowania staranności i bezstronności. To bardzo ważne. Oznacza to, że przy wykonywaniu czynności musi być obiektywny. Ale to wciąż nie wszystkie obowiązki. Do czego jeszcze jest obowiązany tłumacz przysięgły? Ma on obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej. To również bardzo ważne. Mało tego, tłumacz przysięgły zobowiązany jest też do kształcenia. Dzięki temu stale podnosi swe kwalifikacje dla dobra klientów.
Czy tłumacz przysięgły może odmówić wykonania tłumaczenia? Tu sprawa jest skomplikowana. Zasadniczo taki tłumacz nie może odmówić wykonania tłumaczenia. Wynika to wprost z art. 15 ustawy. Zgodnie z nim tłumacz przysięgły nie może odmówić wykonania tłumaczenia w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, na żądanie Sądu, Prokuratora, Policji oraz organów administracji publicznej. Czy to oznacza, że tłumacz przysięgły nigdy nie może odmówić tłumaczenia? Tu z pomocą przychodzi nam Kodeks Tłumacza Przysięgłego. Kiedy tłumacz może odmówić tłumaczenia? Muszą to być sytuacje usprawiedliwiające odmowę. To m.in. brak wystarczającej wiedzy fachowej czy osobista sytuacja tłumacza. Inaczej rzecz się ma w przypadku tłumaczy zwykłych. Taki tłumacz ma większe możliwości odmowy wykonania tłumaczenia. Mówi o tym Karta Tłumacza Polskiego, opracowana przez Stowarzyszenie Tłumaczy Polskich. Zgodnie z nią tłumacz ma prawo odmówić tłumaczenia na język niebędący jego językiem ojczystym gdy brak jest możliwości zapewnienia niezbędnej konsultacji z kompetentnym rodzimym użytkownikiem tego języka. To ogromny komfort, którego nie ma tłumacz przysięgły.
Tłumacz przysięgły – pozostałe obowiązki
Kim jest tłumacz przysięgły każdy chyba wie. To osoba, która zdała egzamin na tłumacza przysięgłego i posiada uprawnienia tłumacza przysięgłego. Kto nadaje uprawnienia do wykonywania zawodu? Prawo do wykonywania zawodu nadaje Minister Sprawiedliwości. Zgodnie z zasadami, sama znajomość języka obcego nie wystarczy jak widać, aby zostać tłumaczem przysięgłym. Aby zostać tłumaczem przysięgłym potrzeba o wiele więcej. Czy zajmuje się tłumacz przysięgły? Taki tłumacz dokonuje tłumaczenia oraz poświadczonych odpisów pism w języku obcym i polskim. Każdy tłumacz przysięgły używa własnej pieczęć. To tzw. sucha pieczęć, na której znajduje się imię i nazwisko tłumacza oraz pozycja na liście tłumaczy przysięgłych. To właśnie nią tłumacz poświadcza zgodność dokonanej czynności z prawem. Używanie pieczęci jest obowiązkiem każdego tłumacza przysięgłego. Bez niej nie możemy mówić o tłumaczeniu uwierzytelnionym.
Kolejnym obowiązkiem tłumacza przysięgłego jest prowadzenie repertorium. Obowiązek ten wynika wprost z art. 17 ustawy. Czym jest repertorium tłumacza przysięgłego? To księga, w której tłumacz odnotowuje wszystkie wykonane czynności tłumacza przysięgłego. Tłumacz przysięgły prowadzi repertorium w formie papierowej lub elektronicznej. Obecnie większość z nich wybiera opcję elektroniczną, z uwagi na wygodę i oszczędność czasu. Jest to niezwykle komfortowe, zwłaszcza gdy tłumacz pracuje w biurze tłumaczeń, gdy nie ma czasu na ręczne wpisywanie treści do księgi.
Jak widać praca tłumacza przysięgłego to nie tylko uprawnienia, ale przede wszystkim obowiązki. Doskonale wiedzą o tym praktykujący tłumacze. Tym bardziej, że praca tłumacza nie ogranicza się jedynie do poświadczania tłumaczeń oraz poświadczania odpisów. To również obowiązki administracyjne związane z prowadzeniem biura tłumacza oraz stałe doskonalenie umiejętności. Tak naprawdę ten zawód to przede wszystkim obowiązki, które tłumacz musi wypełnić. Ile zatem zarabia tłumacz przysięgły? Biorąc pod uwagę zakres obowiązków mogłoby się wydawać, że bardzo dużo. Prawda jest jednak nieco inna. Wynagrodzenie tłumacza przysięgłego, podobnie jak jego obowiązki reguluje prawo. A konkretnie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005r. w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego. Tam znajdziemy konkretne stawki wynagrodzeń tych ekspertów. czy faktycznie taki tłumacz sporo zarabia? Biorąc pod uwagę zadania tłumacza, które ma obowiązek wypełnić i jego wynagrodzenie, to wydaje się ono nieadekwatne do stawianych mu wyzwań.