Dla niektórych osób wydaje się, że przekład i tłumaczenie to synonimy. Jednak każdy tłumacz wie, że istnieją między nimi istotne różnice. Takie, których zwykły laik może nie wyłapać. Współczesny świat dąży bowiem do zacierania granic i różnic, zatem czy także i w tym przypadku tak powinno być? No nie. Mimo podobieństwa między tymi pojęciami, istnieją również elementy, które zdecydowanie je różnią. Zatem przekład a tłumaczenie, czym się różnią? Sprawdzamy!
Czym jest tłumaczenie?
Zanim poznamy różnice między jednym a drugim, warto poznać czym jest każde z nich. Dzięki temu lepiej zrozumiemy ich różnice. Zatem, za tłumaczenie uważa się wierne, dosłowne odwzorowanie tekstu. W znacznym stopniu przypomina więc oryginał. To po prostu dokładne oddanie treści w języku docelowym. Jest to najpopularniejsza forma lingwistyczna. W praktyce jednak może oznaczać dosłowne przełożenie idiomów, gier słownych i innych niuansów językowych. Dla odbiorcy taki tekst byłby jednak trudny do zrozumienia. Bez kontekstu kulturowego czy językowego. Dlatego nie każda treść powinna być tłumaczona zgodnie z jego definicją. Stąd najczęściej tłumaczeniu poddawane są teksty specjalistyczne, techniczne czy medyczne. Tu nie ma miejsca na szukanie kontekstu. W nich bowiem liczy się precyzja i dokładność. Przetłumaczyć taki tekst oznacza w pełni oddać go w języku docelowym. Innym dobrym przykładem są tłumaczenia przysięgłe. To rodzaj tłumaczenia, który realizuje tłumacz przysięgły. I tu również nie ma miejsca na kreatywność osoby go wykonującej. Formalizm oraz schematyczność dokumentów wymaga zachowania dosłowności i wierności oryginałowi w tłumaczeniach uwierzytelnionych. I tu nie ma innej drogi. W przeciwnym wypadku takie tłumaczenie nie będzie spełniało wymogów, a co za tym idzie, będzie po prostu błędnie wykonane.
Czym jest przekład?
To druga forma przełożenia treści pisemnych lub ustnych. Czym różni się od tłumaczenia? Przekład o dodatkowa praca nad tłumaczeniem. Tu można pozwolić sobie na nieco większą swobodę niż przy tłumaczeniach. Dlatego czasem w wyniku przekładu językowego powstaje coś zupełnie innego niż pierwotnie. Oczywiście, w pewnych granicach dowolności. Przekładając tekst nie można stworzyć czego całkowicie odbiegającego od treści oryginalnej. Podczas przekładu tłumacz po prostu opracowuje tłumaczenie tak, aby stało się zrozumiałe. W tym celu sięga po czynniki pozajęzykowe po to, aby dopasować tekst do zamysłu autora treści wyjściowej. Dlatego często przekład nieco inaczej wygląda niż treść w języku obcym. Jednak to, co najważniejsze jest w nim zawarte. Może tu korzystać z wszelkich dostępnych możliwości językowych, które nie występują w języku oryginału, za to są w języku docelowym. Doskonałym przykładem są tłumaczenia literackie czy marketingowe. W nich nie liczy się dosłowne tłumaczenie, a przekaz, który ma iść za treścią.
Wierność oryginałowi czy odbiorcy -co jest lepsze?
Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Już wiemy czym różni się tłumaczenie od przekładu, jednak, kiedy daną formę należy stosować zależy od sytuacji. Oczywistym jest, że podczas pracy tłumacza ustnego trudno jest zachować wierność schematom. W końcu często odbywa się ono na bieżąco, jak w przypadku tłumaczeń symultanicznych, kiedy tłumacz nie ma czasu na zastanowienie się nad dosłownością. Tu liczy się czas i poprawność. Zresztą, gdy przyjrzymy się tłumaczeniu konsekutywnemu również. Tu trudno jest zachować formalizm i dosłowność. Odbiorca takich tłumaczeń ustnych powinien jej przecież zrozumieć. Jeśli otrzymuje zbitek formułek i zdań wiernie przetłumaczonych na dany język, trudno mu to zrozumieć.
Warto jednak wiedzieć więcej w tej kwestii. Kiedy tłumaczenie jest dobre? Przyjmuje się, że za skale jego jakości odpowiada w jakim stopniu jest ono wierne treści pierwotnej. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę przekład, tu już sprawa się komplikuje. Dlaczego? Czasem bowiem osoba zajmująca się przekładem tworzy zupełnie nowy utwór, który czasem odbiega wiernością od dzieła wyjściowego. I nie chodzi tu nawet o znajomość języka czy poziom tłumaczeniowy. Czasem po prostu dana treść wymaga modyfikacji po to, aby była zrozumiała dla odbiorcy danego języka. I tu dochodzimy do jeszcze jednak ważnej sprawy, którą warto poruszyć w tym temacie. To lokalizacja. Czym jest lokalizacja? Jak jest różnica pomiędzy tłumaczeniem a lokalizacją i przekładem? Lokalizacja to kompleksowa praca językowa. Obejmuje nie tylko przełożenie treści i nadanie jej zrozumiałej formy. To także dopasowanie jej do kontekstu kulturowego danego regionu, w którym dany tekst będzie funkcjonować. Uwzględnia się w niej wszystkie cechy charakterystyczne dla danego języka, także geograficzne. Tłumaczenie i lokalizacja zawsze powinny iść w parze w przypadku gier komputerowych. programów czy reklam. Dzięki temu przełożenie treści z języka źródłowego na język docelowy staje się jakby stworzeniem jej idealnie dopasowanej do danej grupy odbiorców.
Tłumaczenie czy przekład – co wybrać?
Zlecając przełożenie treści do biura tłumaczeń często zadajemy to pytanie. Jednak odpowiedź nie jest prosta. Wszystko zależy od charakteru treści czy mowy. Tłumaczenie to najlepsza forma, gdy chcemy wiernie przenieść treść na inny język. Idealnie sprawdzi się w tłumaczeniach technicznych czy w ogóle szeroko pojętych tłumaczeniach specjalistycznych. Wykonanie tłumaczenia polega na niemal całościowym wiernym i dosłownym oddaniu treści. Jeśli oczekujemy przeniesienia treści dzieła literackiego warto wykonać przekład. Często określa się jej jako tłumaczenie zwykłe lub literackie. Ale tak naprawdę to przekład, który ma na celu przekazanie zamysłu i intencji jego autora. Z pewnością w każdym biurze tłumaczeń zostaniesz o tym poinformowany.