Interesuje Cię temat zanikających języków świata? Chcesz dowiedzieć się, które z nich są zagrożone wymarciem? Chciałbyś dowiedzieć się, o jakich liczbach mowa? Według Atlasu języków zagrożonych UNESCO 50% języków traci swoich użytkowników. A jeśli weźmiemy pod uwagę, że prawie 80% spośród tysięcy języków nie ma formy pisemnej, uzmysłowimy sobie, że ze śmiercią ostatniej osoby władającej konkretnym z nich, w pewnym sensie zanika jakiś świat, kultura, cywilizacja. Wystarczy tylko przytoczyć wymarły już sumeryjski. Był to język starożytnego Sumeru używany na terenie południowej Mezopotamii, czyli język starożytnej krainy, o której wszyscy uczyliśmy się na lekcjach historii w szkole. Ale nie wszystkie mają takie szczęście. Niektóre z nich wymierając sprawiły, że ich śmierć wymazała całkowicie wszystko to, co było z nimi związane – pamięć o ludziach, cywilizacji, kulturze. Porozmawiajmy dziś więc o światach, które powoli odchodzą.

Wymierające języki na świecie

Chciałbyś dowiedzieć się wszystkiego, co możliwe na temat zanikających języków na świecie? Ciekawi Cię, których z nich dotyczy proces wymierania języków? Nie jesteś lingwistą, ani naukowcem, ale masz ochotę poznać przyczynę wymierania zagrożonych języków? Wydaje się, że głównym powodem takiego stanu rzeczy jest fakt, że użytkownicy języków mniejszościowych to niewielkie społeczności czy grupy.

Dla zarysowania tła dodamy, że według różnych wyliczeń na naszej planecie istnieje obecnie od 6 do 7 tysięcy języków. Według danych udostępnianych przez Ethnologue jest ich dokładnie 7 117. Dokładnie ciężko oszacować ich liczbę ze względu na to, że nie ma porozumienia między językoznawcami odnośnie tego, jak zaklasyfikować niektóre dialekty czy kody komunikacyjne jako odrębny dany język. Mało tego! Naukowcy patrząc na zanikające języki mówią wyraźnie: do 2100 roku wymrze ponad połowa obecnie istniejących języków. Badacze argumentują taki obrót rzeczy małą liczbą użytkowników.

• Weźmy za przykład języki saamskie nazywane też lapońskimi.
• Szacuje się, że posługuje się nimi ok. 35 tys. Saamów, czyli ludność zamieszkująca głównie Laponię.
• Wszystkie, poza północnosaamskim, mają status zanikających języków.
• Aby nie być gołosłownymi. Południowosaamski w 1995 roku miał 600 użytkowników. Ume (południowy język saamski) jest już praktycznie wymarły. Według dostępnych nam danych jeszcze w 2010 roku miał zaledwie 10 osób, które się nim posługiwały. A na przykład północnosaamski miał 20 700 użytkowników, ale liczby pochodzą z 1995 roku.

Dla porównania dodajmy, że najpopularniejsze języki świata (podajemy je za klasyfikacją „Top 200 most spoken languages” największy zasięg mają: angielski – 1,268 mld użytkowników, chiński (mandaryński) – 1,120 mld, hindi – 637 mln, hiszpański – 538 mln, francuski – 277 mln, arabski – 274 mln, bengalski – 265 mln, rosyjski – 258 mln, portugalski – 252 mln, indonezyjski – 199 mln.

UNESCO: Prawie połowa języków świata zagrożona wymarciem

Zanikające języki na świecie to smutny temat, prawda? Ale mimo wszystko chcesz być osobą świadomą i pragniesz dowiedzieć się wszystkie, co możliwe? Dobrym źródłem informacji w tym temacie są: „Atlas języków zagrożonych”, a także „Czerwona księga języków zagrożonych” UNESCO. Z danych Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury można dowiedzieć się między innymi o tym, że zanikać mogą np.:

• język białoruski,
• języki khoisan – są to języki języki buszmeńsko-hotentockie. Jest to rodzina obejmująca ponad 100 języków lokalnych, głównie na terenie Afryki Południowej. Najważniejszy z nich to języki nama, określany inaczej jako hotentocki,
• 152 języki z terenu Australii i Oceanii.
• 182 języki Indian Amerykańskich,
• język kaszubski (na terenie Polski),
• język wilamowski (tym etnolektem posługują się mieszkańcy miejscowości Wilamowice niedaleko Bielska-Białej. Jest językiem ojczystym dla ok. 25 osób, ale uczy się go aktualnie ok. 60 uczniów).

Czy jest ich więcej? Które z nich są na granicy: między światem wciąż żywych, a tych umarłych języków? Lista języków zagrożonych jest dłuższa, a poznawanie ich i przyczyn wymierania języków jest czymś w rodzaju lekcji, przygody i pouczającego doświadczenia. Pokazuje ona także, że nie ważne czy mówimy o rdzennych językach ludów afrykańskich, językach aborygenów, językach używanych w Laponii, językach Indian; choć na świecie panuje ogromna różnorodność języków siłę przetrwania mają te, które są językami dominującymi i należą do języków większości – np. język chiński, język angielski, język arabski, hindi czy hiszpański.

Chciałbyś dowiedzieć się jeszcze czegoś w temacie? Czegoś, co może cię zaskoczyć? Wiedziałeś, że język hebrajski był językiem martwym? Poddano go procesowi rewitalizacji, co sprawiło, że mógł się na nowo odrodzić. Jest to język judaizmu, nierozerwalnie związany z historią Żydów i Państwa Izrael (Izrael w 1948 roku uznał go za oficjalny języki urzędowy tego kraju). Eliezer ben Jehuda był twórcą współczesnego hebrajskiego. Nazywano go nawet wskrzesicielem hebrajszczyzny. Początkowo do ruchu kierowanego przez Eliezera środowisko ortodoksyjne podchodziło negatywnie, ale w 1890 roku powołano Komitet Języka Hebrajskiego, który do dziś dnia istnieje jako Akademia Języka Hebrajskiego.

Zanikające języki na świecie: Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Miałeś świadomość istnienia Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego? Wiesz, kiedy jest obchodzony? Świętujesz go? Obchodzony 21 lutego. Określany jest również jako Międzynarodowy Dzień Dziedzictwa Językowego. Został ustanowiony przez UNESCO 17 listopada 1999 roku. Warto doceniać i pielęgnować swój język, prawda? Jeśli bowiem nasz język zaczyna zanikać, to zanik języka równa się z umieraniem całego świata, w którym on niejako żył i był używany. Na szczęście polski to nie zanikający język więc najbardziej przysłużymy się mu używając go często i to w ten najpiękniejszy sposób. Pamiętajmy o tym, tym bardziej, że od 1950 roku zanikło 250 języków – podaje UNESCO i ONZ.

Zanikające języki na świecie: Jeden język światowy – angielski?

Angielski stał się Lingua Franca i ma dziś status języka międzynarodowego. Przytaczaliśmy już dane, z których wnika, że posługuje się nim 1,268 mld ludzkości. Prześcignął nawet chiński (mandaryński). Zaczął wypierać niektóre języki, czyniąc z nich coś w rodzaju zagrożonych gatunków. Niektórzy są zdania, że jego zasięg odbywa się kosztem innych języków. Dziś nierozerwalnie związany z globalizacją i światem bez granic.

To język nauki i edukacji, biznesu, pracy, ale i podróży. Jest wśród urzędowych języków wielu krajów, w których jest obecny – a przypomnijmy, iż ma on status oficjalny lub półoficjalny w ok. 60 krajach. Aktualnie nikt nie śmie wątpić w to, że jest językiem światowym, najprawdziwszym królem, który sprawia, że użytkownicy odrębnych języków ojczystych znając ten mogą komunikować się z dużą częścią świata.

Być może będziesz zainteresowany także:

• „Naprawdę jest ich tak dużo? Przykłady zapożyczeń językowych w języku polskim”
• „Prawdziwa zmora. 3 najtrudniejsze języki świata, których nie opanujesz tak szybko”
• „Języki urzędowe w Azji”
• „Hiszpańskie łamańce językowe – sprawdź, czy dasz radę je wypowiedzieć!”
• „Najpopularniejsze języki świata – sprawdź, którego z nich warto się nauczyć!”