Tłumaczenia dzielą się na kilka odrębnych specjalizacji, których wykonywanie wymaga konkretnej wiedzy w danej dziedzinie. Jedną z nich są tłumaczenia literackie, które potocznie nazywa się jednymi z najłatwiejszych do wykonania.

Zakres wykonywania tłumaczeń zawiera osoby specjalizujące się w tłumaczeniach przysięgłych (dokumenty sądowe, inne pisma prawnicze), ustnych (wykonujących przełożenia konsekutywne
i symultaniczne) czy medycznych (recepty, opakowania leków czy karty z historią chorób). Obok nich znajduje się osoba tłumacza literackiego, którego zadaniem jest umiejętne i skuteczne przetłumaczenie tekstów, które następnie wydawane są w formie książki lub czasopisma.

Jak zostać tłumaczem literackim? To pytanie może zastanawiać, ponieważ nie ma utartego, konkretnego zespołu cech, jakimi musi odznaczać się osoba, która chce nim zostać. Mimo to przyjęło się, że trzy aspekty mogą pomóc w świadczeniu usług tłumaczeń literackich:

1. Bardzo dobra znajomość języka obcego: w niektórych kręgach związanych z literaturą panuje przekonanie, że tłumaczem literackim może zostać osoba, która jest w stanie przeczytać dany tekst lub książkę, a następnie ją streścić. Jest to błędne myślenie, ponieważ samo zrozumienie dłuższych form nie gwarantuje sukcesu, jeśli chodzi o ich tłumaczenie. Bardzo ważne przy przekładaniu na inny język jest to, aby wczuć się w myśli i odczucia autora, a następnie, przy użyciu konkretnych wyrazów czy zdań w pełni oddać jego przesłanie. W tym celu konieczna jest biegła i płynna znajomość języka obcego,

2. Tworzenie ,,przyjemnych zdań”: jest to wynikowa punktu numer 1. Nawet biegła i płynna znajomość języka obcego nie gwarantuje, że tłumacz będzie w stanie skonstruować zdania
   w taki sposób, aby odbiorca treści odczuwał przyjemność i zainteresowanie podczas czytania.
   W tym celu niezbędne jest posiadanie ,,lekkiego pióra”, czyli umiejętności jak najzgrabniejszego przekazywania myśli, zarówno autora, jak i swoich przy użyciu obcego języka,

3. Znajomość zwrotów i idiomów: w wielu językach, również w polskim funkcjonują zwroty czy wyrażenia, które po przetłumaczeniu tracą swój sens. Tłumacz literacki powinien więc posiadać wiedzę dotyczącą tego typu zdań, który w myślach autora mogą być przenośnią, a na pierwszy rzut oka stanowić prostą zbitkę wyrazów.

Jak zostać tłumaczem literackim? Pierwsze kroki

Najczęściej mówi się, że osoba chcąca tłumaczyć teksty książek lub dłuższych publikacji powinna działać jako freelancer, czyli samemu poszukiwać źródeł dochodu. Polega to głównie na tym, aby oferować swoje usługi wydawnictwom, które takie zapotrzebowanie ogłaszają. Jeśli wypuszczeniem książki na rynek zajmuje się sam autor, konieczne w takim przypadku jest znalezienie do niego drogi kontaktu i zaoferowanie mu przełożenia treści na obcy język.

Ogłoszenia dotyczące tłumaczenia literackiego nie są tak popularne, jak tłumaczenia przysięgłe czy medyczne. Mimo to, jeśli już pojawi się taka propozycja, odpowiednie przedstawienie swoich umiejętności jest bardzo ważne w kontekście ewentualnego przyjęcia zlecenia. Osoby wykonujące takie przełożenia tekstów powinny jak najlepiej oddać zakres swoich umiejętności i przekonać wydawcę, że warto wybrać właśnie jego. Odpowiedź na pytanie jak zostać tłumaczem literackim powinna być również uzależniona od tego, czy w danej lokalizacji na tego typu usługi jest duże zapotrzebowanie.

Inną formą może być przygotowanie tłumaczenia literackiego dowolnej książki lub dłuższej formy publikacji i jego osobiste zaproponowanie wydawnictwu. W takim przypadku naocznie udowadniamy swoje umiejętności z zakresu języka obcego, a od klienta wówczas zależy, jak odbierze taką propozycję.

Jak zostać tłumaczem literackim w okresie nauki? Studenci chcący wiązać z tym swoją przyszłość mogą zdecydować się na staż lub praktykę w wydawnictwach. Większość z nich może mieć w zakresie swoich obowiązków wykonanie przełożenia tekstu na inny język, dlatego nawet nieodpłatna możliwość pełnowymiarowego treningu w tym zakresie może okazać się bardzo przydatna.

Jak przygotowywać się do bycia tłumaczem literackim?

Aby zostać tłumaczem literackim, niepotrzebne są żadne konkretne certyfikaty czy potwierdzenia znajomości języków obcych. Większość studiów również nie przygotowuje do wykonywania tej specjalizacji, dlatego ważne jest samodzielne kształcenie swojego warsztatu, wykonując następujące czynności:

• Czytać jak najwięcej literatury w języku, na który docelowo będzie chciało się tłumaczyć teksty

• Szlifować swój warsztat pisania w języku polskim

• Analizować dzieła literackie i dostrzegać występujące między nimi różnice

• Analizować i brać jako wzór przykłady, które zyskały światowy rozgłos

• Przekazywać swoje prace do oceny bardziej doświadczonym w tym zakresie tłumaczom

• Na bieżąco śledzić informacje dotyczące polskiej i zagranicznej literatury

• Śledzić informacje na temat przekładów literatury z jednego języka na drugi

Jak zostać tłumaczem literackim? Przydatne cechy

• Bardzo dobra znajomość obu języków: zarówno język polski, jak i język docelowy, na jaki ma być tłumaczony tekst muszą być opanowane przez tłumacza w stopniu co najmniej bardzo dobrym. Stosowanie skrótów myślowych czy przenośni w literaturze jest bardzo popularne, dlatego osoba wykonująca to zadanie musi mieć szeroką wiedzę na ten temat

• Zdolności literackie: tłumacz musi umieć rozróżnić konkretne style literackie, aby jego tłumaczenie jak najdokładniej odpowiadało zamiarowi autora. Ponadto musi być ,,oczytany”, czyli znać wszystkie zasady panujące w danej dziedzinie literatury

• Wiedza na temat redagowania i edycji tekstu: przełożenie treści książki wiąże się z koniecznością zastosowania zabiegów stylistycznych, przeznaczonych do konkretnej dziedziny. Aby zostać tłumaczem literackim, osoba taka musi posiadać wszechstronną wiedzę na temat tego, jak formułować zdania we wszystkich formatach

• Wytrwałość, cierpliwość: charakteryzując tłumaczenia literackie, należy mieć na uwadze to, że dłuższe formy publikacji są niekiedy niezwykle długie. Z tego powodu tłumacz musi być cierpliwy i skoncentrowany, aby w trakcie pracy nie zagubić stylu pisania i wszystkich zawartych w tekście zasad

• Zrozumienie autora: podobnie jak w przypadku umiejętności językowych, równie ważne jest jak najbardziej dokładne zrozumienie tego, co autor publikacji miał na myśli. W zależności od formatu tekstu, tłumacz literacki musi umieć odczuć różnicę między dwoma różnymi stylami.

Jak zostać tłumaczem literackim – zarobki, dochody

Podobnie jak w przypadku innych rodzajów, stawki za wykonywanie tłumaczenia literackiego uzależnione są od wielu czynników, takich jak język docelowy, zakres tekstu do tłumaczenia, popularność wydawnictwa wydającego daną pozycję, ilość znaków czy termin wykonania.

Większość instytucji i firm oferujących tłumaczenia literackie ustawia swoje realne widełki cenowe. Średnia cena za przetłumaczenie arkusza tekstu, liczącego około 40 tysięcy znaków wynosi od 500 do 850 złotych, co daje od 22 do nawet 40 złotych brutto za jedną stronę (1800 znaków). Wiele
w tym kontekście zależy również od wydawnictw i indywidualnych ustaleń pomiędzy oboma stronami. Jak zostać tłumaczem literackim i dużo zarabiać? Najprostsza odpowiedź brzmi – być wytrwałym.